Treść

Z centrum Jaworek (pętla busów, karczma Bacówka) asfaltową drogą podążamy w górę doliny Białej Wody i po 300 m mijamy szeroko znaną Muzyczną Owczarnię (po lewej). Jest to stowarzyszenie i klub muzyczny, który od 1999 roku działa w budynku starej owczarni, przeniesionej z hali pasterskiej. Są tutaj organizowane koncerty muzyczne, często z udziałem znanych wykonawców, w tym międzynarodowych (m.in. Hanna Banaszak, Kasia Kowalska, Nigel Kennedy, Włodzimierz Nahorny, Zbigniew Namysłowski, Jan Ptaszyn Wróblewski).

                300 m za Muzyczną Owczarnią mijamy duży budynek dawnej mleczarni i serowarni, (po lewej), który aktualnie przebudowywany jest na hotel. Przed budynkiem stoi połemkowski krzyż z wyciętą z blachy postacią Chrystusa. Stąd jeszcze kilkaset metrów dzieli nas od dużego prywatnego parkingu, który leży już na terenie wsi Biała Woda (ob. część Jaworek). Przy parkingu zwraca uwagę murowana kapliczka kryta gontem, oszpecona „cebulką” ze złotej blachy. Dotąd 20 min.

Z parkingu nadal idziemy asfaltową dróżką w górę potoku Biała Woda. Odtąd nasza trasa pokrywa się z przebiegiem ścieżki dydaktycznej Małe Pieniny, która przez dolinę Białej Wody, przeł. Rozdziela, Wysoką i wąwóz Homole sprowadza do Jaworek. Przed nami piętrzy się efektowna, wapienna Smolegowa Skała (710 m). Po 5 minutach docieramy do granicy rezerwatu przyrody Biała Woda (wiata turystyczna), który utworzono w 1963 roku na obszarze 34 ha. Obejmuje on przełom Białej Wody, zwany Międzyskały, długości 1.6 km. Potok przebija się pomiędzy potężną Smolegową Skałą a mniejszymi skałkami. Na północnej ścianie Smolegowej Skały przetrwała reliktowa roślinność z okresu ostatniego zlodowacenia, w tym trzy gatunki roślin wysokogórskich, które w Polsce znamy jedynie z Tatr. Są to: dębik ośmiopłatkowy, konietlica alpejska i pępawa Jacquina.

            Wchodzimy w wąwóz Międzyskały. Koryto Białej Wody jest tutaj wypłukane w wapieniu. Wkrótce stajemy na obszernej polanie z dużym drewnianym budynkiem Małopolskiego Centrum Biotechniki (dawny punkt unasieniania owiec) i szałasem pasterskim (po lewej). U bacy można kupić żentycę, bryndzę, bundz i oscypki. Podobny szałas stoi także na końcu polany. Są tu jeszcze dwa przydrożne krzyże połemkowskie: jeden żeliwny, a drugi drewniany, z postacią Chrystusa wyciętą z blachy. W tym samym miejscu na potoku znajduje się szeroki próg wodospadowy – ciekawostka geologiczna.

            Powyżej progu, po przejściu kładki nad Białą Wodą, mijamy Czerwoną Skałkę (po lewej), zwaną też Kornajowską Skałą (od dawnego osiedla Kornaje) lub Sfinksem (frontowa część skały przypomina oblicze egipskiego  Sfinksa). Naprzeciwko niej, po drugiej stronie potoku rozłożyły się amfiteatralnie Konowalskie Skały. Po chwili docieramy do zbiegu dróg, przy którym znajduje się skład drewna. W głębi po prawej stronie dostrzegamy trzeci z kolei szałas pasterski. Przechodzimy przez drewniany most, a następnie przez kolejną kładkę, która jest usytuowana u stóp kończącej rezerwat Kociubylskiej Skały. Na ładnej polanie, u ujścia Brysztańskiego Potoku stoi czwarta pasterska bacówka. Dotąd z parkingu 25 minut.

W pobliżu bacówki opuszczamy wygodną drogę gruntową i rezerwat, przekraczamy Brysztański Potok w miejscu jego ujścia do Białej Wody i skręcamy na ścieżkę w prawo. Rozpoczynamy mozolne podejście trawiastym stokiem opadającym od strony przełęczy Rozdziela. Jest to hala wypasowa, w połowie której trafiamy do piątego z kolei szałasu. Bacowie gospodarują tutaj zazwyczaj od początku maja do połowy października. O ile baca pozwoli, warto wejść do szałasu i zobaczyć jak jest urządzony, jak nieustannie płonie tu watra i jak wędzą się oscypki. Z pewnością uda się kupić coś z produktów mlecznych, a przy targowaniu się o cenę usłyszymy podhalańską gwarę. Dla gości, którzy zrobili zakupy baca wykonał drewniane stoły i ławki. Miejsce jest malownicze, więc warto tu chwilę odpocząć. Są też rozległe widoki. Na zachodzie wzrok przykuwają skaliste Trzy Korony (982 m), a na północy ciągnie się Pasmo Radziejowej (Beskid Sądecki) z widocznym masztem TV na szczycie Małej Prehyby (1173 m).

            Zaraz za szałasem trafiamy na rozwidlenie ścieżek: ta w prawo (nieznakowana) biegnie dokładnie na dno przełęczy Rozdziela (803 m), ta w lewo (znaki żółte) jest bardziej stroma i dociera do grzbietu powyżej przełęczy (845 m). Biegnie tędy polsko-słowacka granica państwowa, a wzdłuż niej szlak niebieski (w prawo na Wysoką 2 godz.). Szlak żółty przechodzi na Słowację (do Litmanowej 0.45 godz.). Przełęcz Rozdziela stanowi granicę Małych Pienin i Beskidu Sądeckiego.

opracował: Piotr Krzywda